Langzamerhand begint het idee algemeen door te dringen dat de Zweedse componist Allan Pettersson (1911-1980) tot de belangrijkste symfonische componisten van deze eeuw behoort. Pettersson schreef maar liefst zeventien symfonieën, waarvan het Norrköping Symphony Orchestra onder dirigent Leif Segerstam er twee uitvoeren op deze cd. Geopend wordt met de in 1968-1969 geschreven "Symfonie nr.8", die samen met de "Symfonieën nrs.6-7" geldt als de meest toegankelijke van Petterssons symfonische oeuvre. Uitzonderlijk voor Pettersson is dat dit werk uit twee delen bestaat die heel droog zijn aangeduid in de partituur als 'eerste deel' en 'tweede deel'. Dat is wel goed getypeerd omdat het geen 'delen' zijn in de gebruikelijke betekenis: beide duren 20 à 25 minuten en hebben een overwegend langzaam (adagio-andante) karakter. Het zijn monumentale creaties, die zowel door hun proporties, hun granieten eenheid als hun sterke emotionele intensiteit herinneren aan Bruckner en Mahler. (...)
"The First Symphony was destroyed so the first viable one and the first to be recorded was the Second. It dates from his years studying with René Leibowitz in Paris. It is of about the same span as the Seventh and is also in his hallmark single movement format. Searing Tchaikovskian strings pass like wraiths from the Pathetique. They are dowsed in the acid rain of Bergian lyricism and the devastation and upheaval of the Fourth symphonies of Sibelius and Shostakovich." (Musicweb)
"This [Violin Concerto No. 1] really is a masterpiece, albeit a discomfiting one, written by a composer who was also a master string player. Karl-Ove Mannberg and the Fresk Quartet recorded it for the Swedish label Caprice, a fine performance fiercely recorded, emphasizing the dissonance of expression. Hoelscher and the Mandelring are equally good and CPOs sound has less glare, softening edges that were unnaturally severe with no loss of impact. A revelatory issue." (Gramophone)
Allan Pettersson, een van de vier kinderen van een gewelddadige alcoholist en smid en een zeer vrome moeder, groeide op in de armere wijken in Stockholm. In 1930 begon hij aan een studie viool en altviool aan het Kungliga Musikhögskolan (Koninklijk Conservatorium) in Stockholm. Daarna studeerde hij contrapunt en harmonieleer. Hij groeide uit tot een goede altist, maar begon toen ook al te componeren, voornamelijk liederen en kamermuziek. Door een beurs van de Jenny Lind Stichting werd hij in staat gesteld in 1939 en 1940 verder altviool te studeren in Parijs bij Maurice Vieux, terwijl hij gelijktijdig violist was van het Stockholms Konsertförenings Orkester, het latere Stockholms Philharmonisch Orkest (tot 1951). Daarna (1951-1953) studeerde hij verder compositie. Hij kreeg les van Arthur Honegger en René Leibowitz. Van de laatste, die hem de beginselen van de dodecafonie probeerde bij te brengen, zei hij niets te hebben geleerd. Hij volgde ook privélessen bij Karl-Birger Blomdahl en Otto Olsson. (...)
De gezinssituatie van waaruit Allan Pettersson afkomstig was doet wel wat denken aan die van Beethoven: een agressieve en drankzuchtige vader en een vrome moeder als huissloof. Met zo'n achtergrond hoef je geen support voor een muzikale carrière te verwachten (hier gaat de vergelijking met Beethoven dan ook niet meer op). Niettemin trotseerde de 12-jarige Petterson zijn vader door geld voor een viool te verdienen met het verkopen van prentbriefkaarten. Heel Petterssons oeuvre lijkt een poging te zijn om met deze moeilijke jeugd in het reine te komen. Maar zoals het wel vaker gaat met opstandige zonen: wat men bestrijdt, dat bevestigt men ook. Typerend voor Petterssons moeilijke karakter was een conflict in 1975 met het Stockholms Filharmonisch Orkest, waarbij Pettersson het uitvoeren van zijn werk 'voor altijd' verbood (de ban werd later niettemin teruggedraaid). (...)
