Ze is schrijver, docent én stadsdichter van Nijmegen: Heidi Koren. Ze geeft les aan leerkrachten en aan leerlingen. En dan ‘klooit’ ze met de groep het liefst wat aan. Dat klinkt onbetekenender dan het is, want juist dat pielen, knoeien en prutsen oftewel spelen staat garant voor taalplezier. En daar begint het bij, volgens haar. “Taalplezier is van belang. Uit onderzoek blijkt dat zowel leerkrachten als leerlingen beperkt plezier ervaren in taal. Als je dat niet voelt, ga je er niet uit jezelf extra mee aan de slag.”
Onderzoek
Uit recent onderzoek van de onderwijsinspectie naar schrijfvaardigheid blijkt dat slechts 28% van de leerlingen de basisschool verlaten met streefniveau 2F. Slechts 73 % van groep 8 heeft aan het eind van het jaar het minimale niveau 1F. In het onderzoek geven leerkrachten aan dat ze de communicatieve en expressieve functie van schrijven het belangrijkst vinden. Toch zetten ze in hun onderwijs vooral in op technisch ‘goed’ schrijven: spelling, grammatica en interpunctie.
Creatief proces
Klooien met taal is een andere omschrijving voor het creatief proces. Het proces waar je ONDERZOEKEN en UITPROBEREN met hoofdletters schrijft. “In mijn lessen gaat de aandacht vooral naar het proces. Alles kan en mag. Je mag op je bek gaan”, vertelt ze. Juist dat opent deuren naar leren. Je gaat nadenken en verwoorden wat er in je leeft. “Meer ruimte voor aanklooien versterkt het plezier. Kinderen gaan meer op zoek naar hun eigen insteek. Spelenderwijs, maak het maar! Er is geen fout of goed.”
Taal als kunstvorm
In haar lessen creatief schrijven concentreert ze zich op poëzie. “Poëzie is de meest vrije vorm. Je mag van alles, maar het hoeft niet. Waar de zin begint of eindigt mag je zelf bepalen. In poëzie is veel speelruimte.” En iedereen kan dichten, stelt ze. “Als een leerling het een gedicht noemt, is het een gedicht. Ik heb geen oordeel.” Natuurlijk komen in haar lessen ook de ingrediënten van poëzie aan bod, zoals ritme – “zit er een hartslag in?”-, klankrijm of binnenrijm. “Je kan dit allemaal toepassen in een gedicht, maar dat hoeft niet. Het gaat in de lessen vooral om spelen met taal.”
Hoe begin je aan klooien met taal?
“Een oefening die voor alle leeftijden geschikt is: koppel zintuigelijk waarnemen aan schrijven. Wat zie je, voel je, proef je? En daar dan over schrijven, waar denk je aan? Het gaat om bewustwording: het doet iets met me en dat kan ik in woorden omzetten. Dat kunnen kleuters ook al, die laat ik dan tekenen of vertellen.”
Meer weten?
- In haar gedicht ‘Het antwoord op hoe is daar’ verwoordt ze wat poëzie kan zijn, kijk op: Het antwoord op hoe is daar – YouTube
- Over poëzieonderwijs maakte ze deze toffe 3D-tour: artsteps | Heidi Koren over poëzieonderwijs
- Wil je meer weten of een les van haar boeken? Kijk op https://heidikoren.nl/
- Heidi heeft ook een YouTube kanaal: Heidi Koren – YouTube
– Tekst: Elsebeth Hoeven | Foto van Frank Kouws